ییوراد ناهایگ همانلصف
هبوچدرز هایگ دربراک رب یرورم ) Curcuma longa L. ( نردم و یتنس بط رد
نسح ح.ف ینیسح 1
* ، شکتمحز نسحم 2 یقیقح دوعسم ، 3
1 - رایداتسا هورگ ،یشهوژپ یسانشوراد یدربراک بط و ، یهاگشنادداهج ییوراد ناهایگ هدکشهوژپ جرک ،
2 - یمومع کشزپ ،رگشهوژپ دزی ،
3 - رایداتسا یشهوژپ ، قیقحت زکرم نت یبادرس نایهام تا نباک ناردنزام ،
* هبتاکم سردآ : رتمولیک 55 نارهت هار دازآ - نیوزق ، داـهج یتاـقیقحت عمتجم شواک یتاقیقحت کرهش یهاگشـناد
قودنص یتسپ : 1446 - 13145 نفلت ، : 19 - 4764010 ) 0261 ( ربامن ، : 4764021 ) 0261 (
کینورتکلا تسپ : [e-mail]
تفایرد خیرات : 25 / 2 / 88 بیوصت خیرات : 16 / 11 / 88
هدیکچ
همدقم : هتشذگ زا ییایسآ یاهروشک رد هبوچدرز دراد ییوراد و ییاذغ دربراک رود یاه . یتنس بط رد رد هـبوچدرز ،اهروشک نیا
دعاق ت..تخا و لصافم درد ،هیلک گنس عفد ،یدبک و یشراوگ ت..تخا یم فرصم یگ دوش . ییوراد و ییاذغ دربراک هب هجوت اب
موزیر یژولوکامراف تارثا یسررب هب زاین هبوچدرز هایگ موزیر یژولوکامراف صاوخ نینچمه و هایگ نیا هرـهب تهج نآ زا یرادرـب
یم ساسحا ینیلاب تاقیقحت ماجنا رد دوش .
فده : هلاقم نیا رد ، یسررب زا یرورم هلاقم کی هئارا فده و هـبوچدرز هاـیگ موزیر یژولوکامراف تارثا هنیمز رد هدش ماجنا یاه
دوب نیماکروک نآ هرثوم هدام .
یسررب شور : اب زا هدافتسا ریظن یتنرتنیا یتاع.طا هاگیاپ MEDLINE رد هـبوچدرز یژولوکاـمراف تارثا دروم رد هک یت.اقم ،
لاس هدودحم یاه 1980 یلا 2009 دوب هدش هیارا ید.یم ، ررب دش یس .
جیاتن : هدرتسگ تاقیقحت تسا هدش ماجنا هبوچدرز هایگ موزیر یور ریخا ههد هس رد یا . و هرثوـم هدام هک تسا نآ زا یکاح جیاتن
و ناطرـسدض ،باهتلادـض ،دازآ لاکیداردض هلمج زا ددعتم کیژولوکامراف تارثا یاراد هایگ نیا موزیر رد دوجوم تابیکرت رگید
نوخ دنق و یبرچ هدنهاک ینمیا متسیس رب رثا و .اب تاقیقحت رد و یهاگشیامزآ ضعب ًا تسا ینیلاب .
هجیتن یریگ : ت..تـخا اـب تارـثا نـیا کـیدزن طاـبترا رگناـیب هـبوچدرز هایگ موزیر طسوت هدش هدهاشم کیژولوکامراف تارثا
یرامیب یمسیلوباتم یاه ی رمیازلآ ،قورع و بلق ،یشراوگ و یدبک ت..تخا ،ناطرس دننام تـسا تـباید و دیئوتامور تیرترآ ، . اـب
یرامیب رد یتنس بط رد هبوچدرز هکنآ هب هجوت یم زیوجت ددعتم یاه دوش ، یم رظن هب هداـم نیا یور ینیلاب تاقیقحت ماجنا هک دسر
یرامیب نامرد رد تسا مز. هدشرکذ یاه .
لگ ناگژاو : ناهایگ ،یتنس بط ،نیماکروک ،هبوچدرز ییوراد
60
فادها آ یشزوم

فده هورگ : و یمومع ناکشزپ ازاسوراد ن
- اب ییانشآ :
- دربراک لمکم و یتنس بط رد هبوچدرز ییوراد
- شهوژپ هبوچدرز یژولوکامراف تارثا اب هطبار رد هدش ماجنا یاه
- هبوچدرز ییوراد ت.خادت و ضراوع ،فرصم نازیم اب ییانشآ
1

هایگ دربراک رب یرورم هبوچدرز .. .
همدقم
چدرز لـــیبجنز هداوناـــخ زا هـــبو 1 یـــملع ماـــن اـــب
Curcuma longa یســیلگنا ماــن اــب و Turmeric هتخانــش
یم دوش . هبوچدرز یهایگ تسا یفلع و اـت کـی عاـفترا هـب ایاپ
و کی یمروتم موزیر یاراد و رتم مین تـسا نی دـن چ نآ زا هـک
یـم جراـخ ییاوه هقاس دوـش . دروم تمسـق هدافتـسا ییاذـغ و
ر هایگ نیا ییوراد موزی تسا نآ هدش کشخ یاه ] 1 .[ هبوچدرز
، نات ـسودنه یاهروشـک رـیظن ،ایـسآ مرـگ یحاوـن یموـب هاـیگ
یاـکیرمآ و اـقیرفآ یموـب و نیـچ بوـنج ،یزنودنا ،ناتسکاپ
درادن شیور ناریا رد و تسا یبونج ] 1،2 [ .
ز یتنس بط هاگدید زا هبوچدر
قورـع یـبرع هب هبوچدرز ،رفصـلا هشـیشح هـب و ارفصـلا
ز یسراف یدله یدنه هب و هبوچدر یـم هدـیمان دوـش . بـتک رد
رز یارـب یددـعتم فرصم دراوم یتنس بط د هدـش رـکذ هـبوچ
تسا ] 3 [ . فرصم 5 / 3 نآ مرگ اب نوسینا هایگ یواسم تبسن هب
و یدبک قورع هدننکزاب کمک و ءاقستسا نامرد هب هدننک ناـقری
تسا . درد نیکسـت روـظنم هـب نآ مرـگ مین هدش نایرب ندیوج
ادند رثوم ن تسا . اس نداد رارق ی ثـعاب مـخز یور نآ هدش هدی
یـم نآ مرو و درد ندـش فرـطرب و مـخز ندش کشخ دوـش .
ندـش کشـخو یگراـپ ندـش فرطرب ثعاب لکلا اب نآ دامض
یم مخز دوش . اـب عـضوم ندرـک مرـگ و ندیلام درد نکسـم نآ
فرطرب و لصافم مرو هدننک یم اه دوش . هزادـنا زا شیـب فرصم
نآ ب بلق رضم و هدو لرتنک جنرت و ومیلبآ زیوجت ضراوع هدننک
یم نآ دشاب . نآ فرصم نازیم یتنس بط رد ات 7 تسا مرگ ] 3 [ .
ـب اهروشک زا یرایسب رد هبوچدرز ه ـب یت ن ـس تروـص ه ناوـنع
یــم هدافتــسا وراد و هــیودا دوــش . رد هاــیگ نــیا موزــیر ردوــپ
هدروآرف یرامیب نامرد تهج ییوراد یاه هلمج زا یددعتم یاه
ت..تـخا ،هـبون بـت ،لاهـسا ،هدور لـگنا ،درد ندب ،مسیتامر
تنوفع ،هدعم یشوخان ،یدبک ،همضاه ءوس ،راردا یراجم یاه
هکل ،تاباهتلا هدور جنلوق ،یگدعاق ت.کشم ،ندب رد دیفس یاه
یرامیب و یم هدافتسا یتسوپ یاه دوش ] 4،5،6،7 [ .
1 Zingiberaceae
ایمیش تابیکرت یی
کروک و نیم 1 وزـیر ةرثوـم هداـم ـب هـبوچ درز هاـیگ م ه ماـن
ییایمیـــش difeouloylmethane ییایمیـــش لوـــمرف اـــب
(C12 H 20 O6) تسا . کروک رب هو.ع و م ی ییایمیـش تاـبیکرت ن
رارف نغور هلمج زا ددعتم اتب و افلآ ،نربیجنیز ، رمروت ی ن داوم و
وـلگ ،زوتکورف ،زونیبارآ هلمج زا رگید هتساشـن و زک موزـیر رد
درز هایگ د دوجو هبوچ درا . گنر درز طوبرم هبوچ هب یـگنر داوم
سد ،نیموکروک لثم وتم سیـب و نیموکروک یسک سد یسـکوتم
تسا ] 10 ، 9 ، 8 [ .
درز ینامرد و یژولوکامراف تارثا هبوچ
یناطرسدض رثا : تسا هدش هداد ناشن ددعتم تاقیقحت رد
یـم یـی ورا د ناهای گ و یی ا ذغ دا وم زا یضعب فرصم هک دـنناوت
س دشر راهم بجوم لول دنوش یناطرس یاه ] 11،12 .[ شرازـگ
دیپا د هک تسا نآ زا یکاح یژولویم فرصـم هـک ییاهروشـک ر
دایز هبوچدرز ناطرس ،تسا هدور یاه هدـش هدهاشـم رـتمک یا
تـسا ] 13،14 [ . ت.اـقم رد یـتنآ تارـثا یددـعتم ،ینادیســکا
دض و باهتلادض ،تیمسدض هدـش شرازـگ نیماکروک یناطرس
تسا ] 19 - 15 .[ دض تارثا اـب رـظن نـیا زا هـبوچدرز یناطرـس
ب هبوچدرز هک تسا تیمها ه اذـغ هـب یـندوزفا هدام کی ناونع
یم رارق هدافتسا دروم زا .اـب زود اـب هداـم نـیا فرصم و دریگ
لولس ریثکت لولـس هـب یلو یریگشیپ یناطرس یاه ملاـس یاـه
یمن دراو یبیسآ دنک ] 11،20 [ . ب هبوچدرز ه بجوم میقتسم روط
لیکشت راهم ب و دیدج قورع ه روط ریغ دـیلوت راـهم اـب میقتسم
لماوع نوـمروه ،دـیدج قورـع لیکشت رد کرحم دـشر یاـه
لولـس دـشر زا ،مردـیپا دـشر نوـمروه و تـس.بوربیف یاـه
یــم یریگشــیپ یناطرــس دــنک ] 21،23 .[ دض تارــثا یناطرــس
ک و لولس هدر زا یرایسب یور نیموکر هـلمج زا یناطرـس یاـه :
و ناسنا محر ،سارکناپ هدر رگید یوـیلک ناطرس و یلولس یاه
ناطرس داوم زیوجت زا یشان تـسا هدـش شرازگ از ] 30 – 24 [ .
یراـمیب ناـمرد رد هـبوچدرز یناـمرد رـثا ینیلاـب تاعلاطم رد
تسا هدش شرازگ ناطرس . هـب هـبوچدرز زیوجت هعلاطم کی رد
1 Curcumin
2

لاس ،ییوراد ناهایگ همانلصف ،لوا هرود ،مهن
لسلسم هرامش ناتسمز ،موس و یس 1388
ح.ف ناراکمه و ینیسح
شرازـگ یهاـیگ یوراد نیا تبثم ریثات یمسول هب .تبم نارامیب
دش ] 31 .[ ه نینچم هعلاطم ود رد زود اـب هـبوچدرز زیوجت 8 و
10 تاتـسورپ هـیلوا ناطرـس هب .تبم نارامیب یور زور رد مرگ
تـسا هتـشاد یبناـج یـضراوع نودـب هـجوت لـباق ینامرد رثا
] 32،33 .[ ب ه هو.ع نیماـکروک زیوجت هک تسا هدش شرازگ هـب
نازیم 150 یلیم هب هنازور مرگ ازول ناطرس هب .تبم نارامیب هدـعم
چیه نودب هتـشاد هـجوت لـباق یناـمرد رثا یبناج ضراوع هنوگ
تسا ] 34 [ .
یدبک تظفاحم : شیامزآ رد یاه هدـش هداد ناشن یناویح
د ار دبک هبوچدرز هک تسا هـلمج زا یمـس دا وـم عا ون ا لب اقم ر
نیــمآ زوتک.اــگ ،نبرــک دــیرلکارتت ،نفونیماتــسا ،لاــتیبرابوتنپ ،
ویت ـظفاحم نیسـکوت.فآ و دیماتـسا یـم ت دـنک ] 39 – 35 [ . رد
یور تاــقیقحت یهاگشــیامزآ تاــناویح تارــثا هــبوچدرز
دض تـسا هتـشاد یدـبک زوریس . تا رـث ا هـک تـسا هدـش اـعدا
ب هایگ نیا یدبک تظفاحم ه یتنآ تارثا لیلد هاـیگ نیا ینادیسکا
تسا ] 40 [ . اـب بآ رد لوـلحم ددعتم تابیکرت یاراد هبوچدرز
یتنآ صاوخ مهم هک تسا ینادیسکا ت تـسا نیموـکروک اهنآ نیر
] 41،42 [ . جارختسا هبوچدرز زا امرگ هب مواقم نیئتورپ کی هدش
یتنآ صاوخ هک تسا نینچمه و دیسکا رپوس هیلع نآ ینادیسکا
هتشر نویسادیسکا زا تظفاحم رد DNA رتشـیب نیموـکروک زا
تسا ] 44 - 43 [ . بـجوم ییارحـص شوـم هـب هبوچدرز زیوجت
لغ شیازفا سـید دیسـکا رپوس تظ نویتاـتولگ و ز.اـتاک ،زاتوم
هدش دبک تفاب رد زادیسکارپ زا یـشان بی سآ رب ا رب رد ا ر دب ک و
دیسکا و اهدیپیل حطس شیازفا LDL یـم تـظفاحم دـنک ] 46 ،
45 [ . هبوچدرز و ارفـص عـفد و دـیلوت شیازفا بجوم نینچمه
کـمن ،لورتسلک هلمج زا نآ رد دوجوم تابیکرت نینچمه یاـه
یلیب و یوارفص نیبور یم دوش ] 47 [ .
یباهتلادـض رـثا : نـغور و نیماـکروک رد دوـجوم رارـف
دض تارثا هبوچدرز دنراد یوق یباهتلا . هـک تـسا هدش شرازگ
یباهتلادض تارثا تدـم هاـتوک رد هـبوچدرز یکاروـخ زیوـجت
تــسا نوزاــتوب لــینف و نوزیتروکوردــیه هباشــم ، رد یــلو
ین.وط نآ تارثا تدم زا رتمک یـل و ، تـسا ورا د ود نـی ا مـهم
هکنآ دض رثا تهج نآ یکاروخ فرصم چیه نودب یباهتلا هـنوگ
تسا یبناج ضراوع ] 50 – 48 [ . هـک تـسا هدـش شرا زگ رـثا
دض یباهتلا هبوچدرز زا یشان یدبک زوریس زا یریگشیپ بجوم
یم ییارحص شوم هب دیماتسا ویت زیوجت دوش ] 39 [ .
ت..تخا یشراوگ : ـب هـبوچدرز یتنـس بط رد ناوـنع ه
داب کی ش بـجوم اذـغ اـب نآ فرصم و تسا هدش هتخانش نک
یم هدعم خفن شهاک و اذغ مضه دوبهب دوش . ریثاـت اـب نینچمه
یـبرچ مضه هجیتن رد و ارفص دیلوت و کیرحت رد بـجوم اـه
یم اذغ مضه دوبهب دوش . هـب .تبم دارفا رد هدام نیا فرصم اذل
دـعب هـک یدا رـف ا و نمزـم یشرا وگ ت..ت خا ا ذـغ فرصـم زا
ساسحا یم خفن ساسحا ای و یگتسخ دننک ، تسا هدش داهنشیپ
] 4 [ . و یـبآ هراصـع یکاروـخ زیوجت یهاگشیامزآ تاعلاطم رد
یـنعم شهاـک بـجوم شوـگرخ هب هبوچدرز یلوناتم رد یراد
تـسا هدـش هدـعم هریـش تاـبیکرت و هدـعم دیسا حشرت ] 51 [ .
بـجوم هـبوچدرز یلوناـتم هراصـع یکاروـخ زیوجت نینچمه
ریش حشرت شهاک زیوـجت زا یـشان بیـسآ یریگشـیپ و هدعم ه
دیـسا ،لوناـتم ،نیماـتپاکرم ،نیـپرزر ،نیـساتمودنیا ،نیماتسیه
و هدـعم رـب میدـس دـیرلک و میدـس دیسـکوردیه ،کیردیرلک
نثا ی تـسا هدش رشع ] 54 - 52 [ . لرـتنک ینیلاـب هـعلاطم کـی رد
زیوجت ،هدش 500 یلیم هباشـم هـنوگ ردوـپ مرـگ هـبوچدرز هـب
116 بم رامیب وس هب .ت ء ـب همـضاه ه یـنعم روـط بـجوم یراد
وس دوبهب ء تـسا هدـش ناراـمیب نیا رد همضاه ] 55 [ . کـی رد
م یور هک رگید ینیلاب هعلاط 10 رفن هدـعم مـخز هـب .تبم رامیب
دش ماجنا ، مرگ کی زیوجت هبوچدرز رد عیرسـت بجوم زور رد
تسا هدش هدعم درد شهاک و مخز دوبهب ] 56 [ . هعلاطم کی رد
باشم زیوجت ه 300 یلیم ناراـمیب هب زور رد راب ود هبوچدرز مرگ
ینثا مخز هب .تبم دودـح هـتفه راـهچ زا دعب هک داد ناشن رشع
50 زا دعب هیقب و نارامیب دصرد 8 و 12 چیـه نودب هتفه هـنوگ
دــنتفای لــماک یدوــبهب یبناــج ضراوــع ] 57 [ . رد نیــنچمه
هعلاطم یور هک یا 89 ز تیلوک هب .تبم رامیب دـش ماـجنا یمخ
زود اـب یهاـیگ یوراد نـیا ریثاـت 2 و ناـمرد رد زور رد مرـگ
ــب اــمنوراد اــب هســیاقم رد یراــمیب دوــع زا یریگشــیپ ه روــط
ینعم تـسا هدوـب رـتهب یراد ] 58 [ . ـب هـبوچدرز ریثأـت ه ناوـنع
راهم یمکش یاهدرد شهاک بجوم فاص هچیهام مساپسا هدننک
یـم ناسنا رد ویتارسلوا تیلوک زا یشان دوـش ] 59 [ . ـب ه هو.ـع
هــک تــسا هدــش شرازــگ هــبوچدرز دــشر راــهم بــجوم
3

هایگ دربراک رب یرورم هبوچدرز .. .
رتکابوکیله یم یرولیپ دوش ] 60 [ .
قورع و بلق : هـب هبوچدرز زیوجت هک تسا هدش شرازگ
نازـیم شهاک بجوم .اب نوخ لورتسلک حطس یاراد شوگرخ
یرت و لورتسلک نویسادیسـکا راـهم نیـنچمه و نوخ دیرسیلگ
LDL تسا هدش ] 61 .[ رز د تـک.پ عمجت زا نینچمه هبوچ اـه
نورب طیارش رد ییارحص شوم قورع هراوید رب ینت 1 یریگشیپ
یم دنک ] 62 .[ راـهم رد هبوچدرز ریثات اذل نویسادیسـکا LDL و
تـک.پ عمجت ک.ـپ لیکشـت رد رثوـم یاـهروتکاف زا هـک اـه
ً.امتحا تسا زورلکساورتآ یراـمیب دوبهب و یریگشیپ رد یاـه
یقورع و یبلق دشاب رثوم ] 63 [ . هعلاطم رد یور هک یا 10 درـف
فرصم دش ماجنا ملاس بلطواد 500 یلیم هنازور هبوچدرز مرگ
تدــم هــب 7 بــجوم زور 33 دــصرد تــظلغ رد شهاــک
نویسادیســکا LDL نیــنچمه و 11 دــصرد تــظلغ شهاــک
لورتسـلک تـظلغ شیازـفا و ماـت لورتسـلک HDL نازـیم هـب
29 دصرد دش ] 64 [ . ـح یرـگی د شرا زـگ هـک تـسا نآ زا یکا
شیپ بیـسآ زا یشان یمسیلوباتم ضراوع زا هبوچدرز اب ینامرد
یـم یریگشیپ هبرگ یدبک تفاب رب کیمکسیا دـنک . هدـش اـعدا
یتنآ صاوخ لیلد هب رثا نیا هک تسا دـشاب هداـم نیا ینادیسکا
] 65 [ . هبوچدرز بـجوم برـچ یاهدیـسا مسیلوباتم رب ریثات اب
رد نوخ یاهدیپیل حطس شهاک یم ییارحص شوم دوش . تظلغ
رد و قورـع هـب میقتسـم بیـسآ بجوم نوخ یاهدیپیل یی.اب
یم یقورع یبلق یرامیب هجیتن دوش ] 66 [ .
رـمیازلآ یرامیب : عـمجت نیئتورـپ ولیمآ اـتب ـیئ د 1 زـغم رد
رمیازلآ هب .تبم نارامیب یـم یلولس بیسآ دیدشت بجوم دوـش .
زیوجت هعلاطم کی رد بجوم هبوچدرز شت شهاک لیک نیئتورـپ
ولیمآ اتب یئ د نورب طیحم رد هـعل اطم رد و یـن ت زیوـجت رـگید یا
بجوم هبوچدرز تیـسونم تـیلاعف دیدشت یاـهژافورکام و اـه
رـمیازلآ هـب .تـبم ناراـمیب رد ولیمآ اـتب ـیئ د طیارـش رد یـیادز
نورب دش ینت ] 67،68 [ . تـبثم ریثاـت هـک دنتسـه یعدم ناققحم
اع ندب ینمیا متسیس رب هبوچدرز ک.ـپ لـیلحت رد یلـصا لـم
دولیمآاتب تسا هدوب ] 68 [ . یرـگید ناـققحم یـلو تـبثم ریثاـت
رد زادیسـکارپ و نیئتورپوـپیلوپآ ،لورتسلک تظلغ رب هبوچدرز
1 In vivo 2 Amyloid beta
نوــخ یراــمیب دوــبهب رد زــین ار رــمیازلآ یــم لــیخد دــنناد
] 64،69،70 [ . گشیامزآ تاعلاطم یـسررب روـظنم هب یددعتم یها
ریثات هبوچدرز یلوباتم رد یراـمیب رد یلولـس بیسآ دنور و مس
نآ زا یکاـح تاـعلاطم نـیا جیاـتن هک تسا هدش ماجنا رمیازلآ
یتنآ صاوخ هک تسا متسـیس میـظنت و یباهتلادـض ،ینادیسـکا
طسوت ینمیا هبوچدرز دوبهب رد دـنور زا یریگشیپ و مسیلوباتم
تسا رثوم رمیازلآ یرامیب رد یلولس بیسآ ] 74 - 71 [ .
دیئوتامور تیرترآ : بیسآ هـلمج زا یباـهتلا یاه لـماوع
دنتسه لصافم درد داجیا . یـتنآ رـثا اب هبوچدرز اذل و ینادیسـکا